Zikirlər: Azərbaycanca Mənası Və Faydaları

by Jhon Lennon 43 views

Zikirlər, Allahı anmaq, Onu xatırlamaq üçün edilən dualar və ifadələrdir. Zikirlər müsəlmanların gündəlik həyatının ayrılmaz bir parçasıdır və Allahla daha yaxın əlaqə qurmağa kömək edir. Bu məqalədə, zikirlərin Azərbaycan dilindəki mənasını, faydalarını və ən çox istifadə edilən zikirləri nəzərdən keçirəcəyik.

Zikrin Mənası və Əhəmiyyəti

Zikir sözü ərəbcədən gəlir və "xatırlamaq", "anmaq" mənasını verir. İslami terminologiyada isə zikir, Allahı xatırlamaq, Onu təsbih etmək, Onun adlarını və sifətlərini zikr etmək deməkdir. Zikir qəlbən və dilən edilə bilər. Qəlbən zikir, Allahı düşünmək, Onun yaratdıqları üzərində təfəkkür etməkdir. Dilən zikir isə müəyyən duaları, ifadələri təkrarlamaqdır.

Zikrin İslamda böyük əhəmiyyəti var. Qurani-Kərimdə və hədislərdə zikrin faydaları haqqında çoxsaylı məlumatlar var. Allah Quranda buyurur: "Məni zikr edin ki, Mən də sizi zikr edim" (Bəqərə, 152). Bu ayədən də göründüyü kimi, zikir Allahla qul arasında bir bağdır. Zikir etməklə insan Allahın rəhmətini qazanır, qəlbi nurlandırır və günahlardan təmizlənir.

Zikrin faydaları saymaqla bitməz. Zikir insanı şeytanın vəsvəsələrindən qoruyur, qəlbə rahatlıq verir, imanı gücləndirir, günahlardan çəkindirir və Allahın razılığını qazandırır. Buna görə də hər bir müsəlman gündəlik həyatında zikrə xüsusi yer verməlidir. Zikri yalnız namazdan sonra deyil, gün ərzində də davam etdirmək lazımdır. İşləyərkən, gəzərkən, dincələrkən belə Allahı xatırlamaq, Onu təsbih etmək mümkündür.

Unutmayın, dostlar, zikir sadəcə sözləri təkrarlamaq deyil, həm də qəlbən Allaha yönəlməkdir. Zikir edərkən Allahın böyüklüyünü, əzəmətini düşünmək, Ona olan sevgimizi və itaətimizi ifadə etmək lazımdır. Belə olduqda zikrin faydası daha çox olar və qəlbimiz daha çox nurla dolar.

Azərbaycanca Ən Çox İstifadə Edilən Zikirlər

Azərbaycanda da müsəlmanlar tərəfindən geniş istifadə edilən bir çox zikir var. Bu zikirlər adətən ərəb dilində olsa da, Azərbaycan dilində də tərcümələri və mənaları bilinir. İndi isə ən çox istifadə edilən zikirlərdən bəzilərinə nəzər salaq:

  1. Subhanallah: Bu zikir, Allahı təsbih etmək, Onun hər cür nöqsandan uzaq olduğunu ifadə etmək mənasını verir. Azərbaycan dilində "Allah pakdır, müqəddəsdir" kimi tərcümə edilir. Bu zikri təkrarlamaqla insan Allahın böyüklüyünü və əzəmətini xatırlayır.
  2. Əlhəmdulillah: Bu zikir, Allaha həmd etmək, Ona şükür etmək mənasını verir. Azərbaycan dilində "Həmd Allaha məxsusdur" kimi tərcümə edilir. Bu zikri təkrarlamaqla insan Allahın ona verdiyi nemətlərə görə şükür edir və Onun razılığını qazanır.
  3. Allahu Əkbər: Bu zikir, Allahın ən böyük olduğunu ifadə etmək mənasını verir. Azərbaycan dilində "Allah ən böyükdür" kimi tərcümə edilir. Bu zikri təkrarlamaqla insan Allahın hər şeydən üstün olduğunu qəbul edir və Ona təslim olur.
  4. La İləhə İllallah: Bu zikir, Allahdan başqa ilah olmadığını ifadə etmək mənasını verir. Azərbaycan dilində "Allahdan başqa ilah yoxdur" kimi tərcümə edilir. Bu zikir İslamın ən əsas təməlidir və tövhid inancının ifadəsidir. Bu zikri təkrarlamaqla insan Allaha olan imanını təzələyir və Ona şərik qoşmaqdan çəkinir.
  5. Astəğfirullah: Bu zikir, Allahdan bağışlanma diləmək mənasını verir. Azərbaycan dilində "Allahdan bağışlanma diləyirəm" kimi tərcümə edilir. Bu zikri təkrarlamaqla insan etdiyi günahlara görə tövbə edir və Allahın rəhmətini ümid edir.
  6. Subhanallahi və Bihəmdihi, Subhanallahil-Əzim: Bu zikir, Allahı təsbih etmək və Onun böyüklüyünü xatırlamaq mənasını verir. Azərbaycan dilində təxminən "Mən Allaha həmd edərək təsbih edirəm, Əzəmətli Allah pakdır" kimi tərcümə olunur. Bu zikri oxumağın çox savabı vardır və insanı Allaha daha da yaxınlaşdırır.
  7. Lə havlə və lə quvvətə illa billah: Bu zikir, güc və qüvvətin yalnız Allaha məxsus olduğunu ifadə edir. Azərbaycan dilində təxminən "Güc və qüvvət yalnız Allahdandır" kimi tərcümə olunur. Bu zikir, insanın acizliyini və Allaha olan ehtiyacını dərk etməsinə kömək edir.

Bu zikirlər, gündəlik həyatımızda tez-tez istifadə edə biləcəyimiz zikirlərdəndir. Onları təkrarlamaqla biz Allahı xatırlayır, Ona şükür edir və Ondan bağışlanma diləyirik.

Zikrin Edilmə Qaydaları və Ədəbləri

Zikir etməyin də müəyyən qaydaları və ədəbləri var. Bu qaydalara riayət etməklə biz zikrdən daha çox fayda əldə edə bilərik. İndi isə zikrin edilmə qaydalarına və ədəblərinə nəzər salaq:

  1. Niyyət: Zikrdən əvvəl Allaha yaxınlaşmaq, Onun razılığını qazanmaq niyyəti etmək lazımdır. Niyyət olmadan edilən zikrin faydası az olar.
  2. Təmizlik: Zikir etməzdən əvvəl dəstəmaz almaq və ya qüsl etmək daha yaxşıdır. Təmiz olmaq Allahın hüzuruna çıxmağa hazırlıqdır.
  3. Xüşu və Təvazökarlıq: Zikir edərkən xüşu və təvazökarlıqla Allaha yönəlmək lazımdır. Qəlb Allaha bağlı olmalı, fikir dağılmamalıdır.
  4. Səssizlik və Sakitlik: Zikir etmək üçün sakit və səssiz bir yer seçmək daha yaxşıdır. Səs-küy və diqqəti yayındıran amillər zikrin keyfiyyətini azalda bilər.
  5. Düzgün Tələffüz: Zikrləri düzgün tələffüz etməyə çalışmaq lazımdır. Səhv tələffüz zikrin mənasını dəyişə bilər.
  6. Təkrarlamaq: Zikrləri təkrar-təkrar etmək zikrin təsirini artırır. Zikrləri müəyyən sayda təkrarlamaq da mümkündür.
  7. Mənası Üzərində Düşünmək: Zikrləri təkrarlayarkən onların mənası üzərində düşünmək lazımdır. Mənasını bilərək edilən zikir qəlbə daha çox təsir edir.
  8. Davamlılıq: Zikri yalnız müəyyən vaxtlarda deyil, gün ərzində davamlı olaraq etmək lazımdır. Davamlı zikir insanı Allaha daha çox yaxınlaşdırır.

Bu qaydalara riayət etməklə biz zikrdən daha çox fayda əldə edə bilərik. Unutmayın, dostlar, zikir sadəcə sözləri təkrarlamaq deyil, həm də qəlbən Allaha yönəlməkdir. Zikir edərkən Allahın böyüklüyünü, əzəmətini düşünmək, Ona olan sevgimizi və itaətimizi ifadə etmək lazımdır.

Zikrin Növləri

Zikrin müxtəlif növləri var. Bu növlər edilmə şəklinə, məzmununa və məqsədinə görə fərqlənir. İndi isə zikrin bəzi növlərinə nəzər salaq:

  1. Dil Zikri: Dil ilə edilən zikirdir. Bu zikrə dualar, təsbihlər, təhmidlər və təkbirlər daxildir. Dil zikri Allahı xatırlamaq və Ona şükür etmək üçün edilir.
  2. Qəlb Zikri: Qəlb ilə edilən zikirdir. Bu zikrə Allahı düşünmək, Onun yaratdıqları üzərində təfəkkür etmək və Ona olan sevgimizi qəlbimizdə hiss etmək daxildir. Qəlb zikri insanı Allaha daha çox yaxınlaşdırır.
  3. Hal Zikri: Hal ilə edilən zikirdir. Bu zikrə Allahın əmrlərinə itaət etmək, qadağalarından çəkinmək və hərəkətlərimizlə Allaha yönəlmək daxildir. Hal zikri insanın əxlaqını gözəlləşdirir.
  4. Sir Zikri: Sir ilə edilən zikirdir. Bu zikir qəlbin dərinliklərində Allahla olan xüsusi əlaqəni ifadə edir. Sir zikri yalnız Allaha məxsus olan sirləri və ilhamları əhatə edir.

Bu zikr növlərindən hər biri insanın Allahla olan əlaqəsini gücləndirməyə kömək edir. Onları birlikdə istifadə etməklə biz zikrdən daha çox fayda əldə edə bilərik.

Zikrin Faydaları Haqqında Hədislər

Hədislərdə zikrin faydaları haqqında çoxsaylı məlumatlar var. Bu hədislərdə zikrin insan həyatına olan müsbət təsirləri vurğulanır. İndi isə zikrin faydaları haqqında bəzi hədislərə nəzər salaq:

  1. "Kim gündə yüz dəfə 'Subhanallahi və Bihəmdihi' desə, günahları dəniz köpükləri qədər olsa belə bağışlanar." (Buxari, Dəavat, 64)
  2. "Kim 'La İləhə İllallah Vəhdəhu La Şərikə Ləhu, Ləhul-Mulku Və Ləhul-Həmdu Və Huva Ala Kulli Şeyin Qadir' desə, on qul azad etmiş kimi savab qazanar, yüz yaxşılıq yazılar və yüz günahı silinər. Həmçinin o gün şeytandan qorunar." (Buxari, Dəavat, 65)
  3. "Allahı zikr edən ilə etməyənin misalı, diri ilə ölü kimidir." (Buxari, Dəavat, 66)

Bu hədislərdən də göründüyü kimi, zikrin faydaları saymaqla bitməz. Zikir insanı günahlardan təmizləyir, savab qazandırır və şeytandan qoruyur. Buna görə də hər bir müsəlman gündəlik həyatında zikrə xüsusi yer verməlidir.

Nəticə

Zikir, Allahı xatırlamaq, Onu təsbih etmək və Ona şükür etməkdir. Zikir insanı Allaha yaxınlaşdırır, qəlbini nurlandırır və günahlardan təmizləyir. Azərbaycan dilində də bir çox zikir var ki, onları gündəlik həyatımızda istifadə edə bilərik. Zikir edərkən xüşu və təvazökarlıqla Allaha yönəlmək, zikrin mənasını düşünmək və davamlı olaraq zikr etmək lazımdır. Unutmayın, dostlar, zikir sadəcə sözləri təkrarlamaq deyil, həm də qəlbən Allaha yönəlməkdir. Zikir edərkən Allahın böyüklüyünü, əzəmətini düşünmək, Ona olan sevgimizi və itaətimizi ifadə etmək lazımdır. Belə olduqda zikrin faydası daha çox olar və qəlbimiz daha çox nurla dolar.

Ümid edirəm ki, bu məqalə zikrin mənası, faydaları və edilmə qaydaları haqqında sizə faydalı məlumatlar verdi. Allah hər birimizi zikr edən qullarından etsin!